Πρόκειται για την σπουδαία και βραβευμένη παραγωγή “Ηλέκτρα” του Ευριπίδη από το θρυλικό ισραηλινό θεάτρο Κάμερι του Τελ Αβίβ
Ο Ιούλιος είναι ο μήνας του Διεθνούς Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος (ΔΦΑΕΔ) το οποίο διοργανώνεται κάθε χρόνο από το Κυπριακό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (ΚΚΔΙΘ). Μία διοργάνωση τεράστιας σημασίας και μεγάλης αξίας για την Κύπρου αφού προσφέρει στο κοινό της χώρας μας την μοναδική ευκαιρία να παρακολουθήσει διεθνείς παραστάσεις αρχαίου ελληνικού δράματος απευθείας από το εξωτερικό.
Από το 1997, οπότε ξεκίνησε το φεστιβάλ, έπειτα από πρόταση του αείμνηστου Νίκου Σιαφκάλη μέχρι και σήμερα το Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος πέραν των κυπριακών και ελληνικών παραγωγών, έχει φιλοξενήσει σπουδαίες παραστάσεις με πολύ χαμηλό εισιτήριο από χώρες όπως το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κίνα, η Κροατία, η Γερμανία, η Γεωργία, το Ισραήλ, η Ιταλία, η Κορέα, η Λετονία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Ρωσία, η Σερβία, η Σλοβενία, η Ισπανία, η Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Η.Π.Α.
Μία από τις ιδιαιτερότητες του φεστιβάλ που πραγματοποείται αυτό τον μήνα είναι η ευκαιρία που προσφέρει στους θεατές να παρακολουθήσουν πολλές και διαφορετικές παραστάσεις οι οποίες χαρακτηρίζονται από καινοτόμες προσεγγίσεις υπογραμμίζοντας έτσι τη διαχρονική φύση του αρχαίου ελληνικού δράματος, μεταφέροντας ταυτόχρονα τα μοναδικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά της κάθε χώρας. Παράλληλα, έχουμε την ευκαιρία να δούμε τον τρόπο με τον οποίο καλλιτέχνες, σκηνοθέτες και ηθοποιοί προσεγγίζουν και ανεβάζουν την αρχαία ελληνική τραγωδία και κωμωδία. Ακόμα πιο ενδιαφέρουσες πολλές φορές είναι οι προσεγγίσεις στις οποίες ο εκάστοτε σκηνοθέτης ή επεξεργαστής της αρχαίας τραγωδίας ενσωματώνει στοιχεία της κουλτούρας, της ιδιοσυγκρασίας και τους πολιτισμού του στην εκάστοτε παράσταση από το εξωτερικό. Η διαδικασία αναγνώρισης αυτών των στοιχείων είναι ό,τι πιο μαγικό κάθε χρόνο στο φεστιβάλ που παρακολουθώ τις παραστάσεις.
Μέσα από το Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος θυμάμαι πολλές καλές, μέτριες και δυστυχώς μερικές αδιάφορες παραστάσεις. Ξεχωρίζω, όμως, μία την οποία θεωρώ, ίσως, από τις αρτιότερες και καλύτερες θεατρικές παραστάσεις που είδα στη ζωή μου. Πρόκειται για την σπουδαία και βραβευμένη παραγωγή “Ηλέκτρα” του Ευριπίδη από το θρυλικό ισραηλινό θεάτρο Κάμερι του Τελ Αβίβ σε σκηνοθεσία του φημισμένου Κφιρ Αζουλάι. Η παραγωγή συμμετείχε στην 18η έκδοση του φεστιβάλ το 2015 με την οποία μάλιστα η διοργάνωση ολοκλήρωνε τον κύκλο της για εκείνη την χρονιά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η συγκεκριμένη παραγωγή έφτασε στην Κύπρο κουβαλώντας μαζί της πολλές περγαμηνές, με διθυραμβικές κριτικές και βραβεία κερδίζοντας παράλληλα και το κοινό της Κύπρου.
Η άφιξη της συγκεκριμένης παράστασης στην Κύπρο όπως και αρκετών άλλων παραγωγών παραστατικών τεχνών τα προηγούμενα αλλά και επόμενα χρόνια αναδεικνύουν το υψηλό επίπεδο του ισραηλινού σύγχρονου πολιτισμού και την σημασιά που προσδίδεται στους τομείς των τεχνών από την γειτονική μας χώρα. Μέσα από τους τομείς του πολιτισμού, ο ισραηλινός λαός κατορθώνει να περάσει παράλληλα και τα δικά του μηνύματα που έχουν να κάνουν με την εθνική του οντότητα. Κύριο μάλιστα όργανο της πολιτικής αυτής είναι ο κινηματογράφος αφού το Ισραήλ παρουσιάζει μία τεράστια παράδοση στην έβδομη τέχνη με την παραγωγή σπουδαίων κινηματογραφικών παραγωγών κάθε χρόνο. Επιπλέον, στο Ισραήλ σήμερα υπάρχουν περισσότερες από έξι σχολές κινηματογράφου οι οποίες λειτουργούν ως “φυτώρια” των μελλοντικών ανθρώπων του ισραηλινού σινεμά. Η παράδοση και η κουλτούρα του Ισραήλ τόσο στο σινεμά όσο και στο θέατρο και ιδιαίτερα στο χορό φαίνεται από τα δεκάδες διεθνή φεστιβάλ που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στην γειτονική μας χώρα. Το Ισραήλ επενδύει ιδιαίτερα στο κομμάτι τόσο των παραστατικών τεχνών όσο και του κινηματογράφου εξάγοντας μάλιστα τις παραγωγές με συνεργασίες που πραγματοποιεί με άλλες χώρες, με μεγάλες περιοδείες ανά τον κόσμο με μοναδικό μειονέκτημά του την πολιτική του θέση που αποτελεί σημείο τριβής στις σχέσεις του με άλλες χώρες. Ένα στοιχείο το οποίο προσπαθεί να εξομαλύνει και δια μέσου του πολιτισμού κτίζοντας γέφυρες και συνεργασίες.
Ο τρόπος με τον οποίο το Ισραήλ προωθεί τον πολιτισμό και τις τέχνες, καλλιεργώντας την κουλτούρα στο λαό του εκαπιδεύοντας τον να αγαπάει τον σύγχρονο χορό, το θέατρο, την μουσική και τον κινηματογράφο είναι πραγματικά αξιοζήλευτος. Το παράδειγμα αυτό του Ισραήλ θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό να μας απασχολήσει ως χώρα, ως Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και ως Υφυπουργείο Πολιτισμού που ακούμε πως βρίσκεται στα σκαριά.
Η συγκλονιστική παράσταση της “Ηλέκτρας” του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Κφιρ Αζουλάι κάθε φορά που πλησιάζει το Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος μου θυμίζει αυτήν ακριβώς την δική μας πολιτιστική πενία και έλλειψη παιδείας στους τομείς του πολιτισμού. Παρακολουθώντας μάλιστα από κοντά το 2017 το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου στην Ιερουσαλήμ αντιλήφθηκα γιατί πέτυχαν οι Ισραηλινοί και σε αυτό τον τόσο νευραλγικό τομέα που εμείς εδώ στην Κύπρο υποτιμούμε. Πέτυχαν διότι δημιούργησαν παράδοση, καλλιέργησαν όλο αυτό από τα σχολεία, δημιούργησαν κρατικές σχολές και εκπαίδευσαν τον κόσμο τους να αγαπάει τις τέχνες. Κάτι που στην Κύπρο είναι ψιλά γράμματα και ντρεπόμαστε που Πάφος απέκλεισε τις παραστάσεις του φετινού φεστιβάλ στο Αρχαίο Ωδείο λόγω χαμηλού επιπέδου...
Ας θυμίσουμε όμως ότι δυστυχώς οι εγκαταστάσεις του Αρχαίου Ωδείου έχουν αφεθεί στη μοίρα τους, με οριακές προδιαγραφές ασφαλείας οι οποίες κατ’ επέκταση ανεβάζουν τα κόστη στον τομέα της ασφάλειας. Τέλος, να αναφέρουμε πως στο Αρχαίο Ωδείο Πάφου δεν υπάρχουν καμαρίνια ούτε αποχωρητήρια ενώ πρέπει να στηθούν με κόστος βέβαια προσωρινά, ενώ η πρόσβαση για άτομα σε τροχοκάθισμα είναι ακατόρθωτη.