«Ιππείς» του Αριστοφάνη σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου από το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας
Με την κωμωδία «Ιππείς» του Αριστοφάνη σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου συμμετείχε φέτος το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας στο Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος με δύο sold out παραστάσεις στο Αρχαίο Θέατρο Κουρίου.
Δύο χρόνια μετά, αφού η πανδημία μας στέρησε την παρουσία μας στο Κούριο, βρέθηκα εκεί ξανά πάλι για παράσταση του Εθνικού Θεάτρου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, αλλά αυτή την φορά με αριστοφανική κωμωδία. Για άλλη μία χρονιά οφείλουμε να δώσουμε τα εύσημα στο Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος για την εξαιρετική του οργάνωση, ιδιαίτερα φέτος που υπήρχε ένας λόγος παραπάνω με την προσκόμιση των safe pass και του αυστηρού ελέγχου κατά την προσέλευση του κοινού. Οι θεατές μεταφέρθηκαν με λεωφορεία στο Κούριο τόσο από την Λευκωσία όσο και από τον χώρο στάθμευσης κάτω από τον αρχαιολογικό χώρο με την πραγματοποιήση του ελέγχου άμεση, με ευγένεια από πλευράς των ανθρώπων του φεστιβάλ με την παράσταση να αρχίζει ακριβώς στην ώρα της χωρίς λεπτό καθυστέρησης. Αυτό δημιουργεί μία νέα κουλτούρα την οποία χρειαζόμαστε στον τομέα του πολιτισμού στην Κύπρο τόσο από πλευράς διοργανωτών όσο και από πλευράς κοινού.
Ο γνωστός σε όλους μας Κωνσταντίνος Ρήγος, με πολλές παραστάσεις του να ανεβαίνουν και στην Κύπρο,βρέθηκε για πρώτη φορά στο πηδάλιο μία αριστοφανικής κωμωδίας. Αν και οι κριτικές στην Ελλάδα ήθελαν να υποβαθμίσουν την προσπάθεια του βρέθηκα αρκετά επηρεασμένος από αυτές στο Κούριο. Ίσως, αν θέλετε, η χαρά μου που μας επέτρεψε η πανδημία να επιστρέψουμε ως θεατές στα καλοκαιρινά θέατρα με έκανε να θέλω να παρακολουθήσω την παράσταση με επιείκεια. Παρόλα αυτά όμως η άποψή μου με το τέλος της παράστασης δεν είχε καμία σχέση ούτε με τις κριτικές που διάβασα στην Ελλάδα ούτε με την ψυχολογική μου κατάσταση. Παρακολούθησα μία αριστοφανική κωμωδία μέσα από την οπτική ενός ανθρώπου που ανέδειξε τον σύγχρονο χορό και κυρίως το μοντέρνο χοροθέατρο στην Ελλάδα, συνδυάζοντας την πρότερη εμπειρία και σπουδαίο ταλέντο του με την σκηνοθεσία μίας αρκετά δύσκολης αριστοφανικής κωμωδίας όπως είναι οι «Ιππείς». Να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη κωμωδία του Αριστοφάνη θεωρείται μία από τις λιγότερο δημοφιλείς, ανεβαίνει πολύ σπάνια και αποτελεί ένα από τα πλέον πολιτικά έργα του Αριστοφάνη, την πιο ωμή κωμωδία του.
Πρόκειται για ένα έργο αλληγορικό, με συμβολισμούς, σύγχρονο όσο ποτέ, θεμελιώνει την άποψη πως όταν σε μια πολιτεία κυριαρχήσει η απάτη, η εξαγορά, η φαυλότητα, η αναξιοκρατία, το ψέμα, η παραπλάνηση μόνο με τα ίδια μέσα μπορεί να πολεμηθεί. Ο Αριστοφάνης δηλώνει το μίσος του για τον δημαγωγό Κλέωνα, Παφλαγόνα στο έργο, που μετά τον Περικλή κατείχε την εξουσία στην πόλη της Αθήνας τα πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου. Για να χτυπήσει τον φαύλο Κλέωνα, ο ποιητής εφευρίσκει έναν φαυλότερο, ο οποίος και κατατροπώνει τον δημαγωγό που είναι ο Αλλαντοπώλης. Το έργο καθαρά πολιτικό καυτηριάζει την κακοδιαχείριση και τις ατασθαλίες της εξουσίας, που οδηγούν την χώρα στην παρακμή, την εξαθλίωση και το μαρασμό και προειδοποιεί τους πολίτες κάθε εποχής για τους κινδύνους που ελλοχεύουν στα θεμέλια της Δημοκρατίας.
Ο Κωνσταντίνος Ρήγος προσεγγίζει την κωμωδία από μία άλλη οπτική, προσδίδοντας στον Χορό πρωταγωνιστικό ρόλο, χρησιμοποιώντας μία υπερταλαντούχα, εντυπωσιακά ρυθμισμένη, ακούραστη ομάδα ηθοποιών/χορευτών που μαζί με την μοναδική γυναίκα της παράστασης Στεφανία Γουλιώτη παρουσιάζουν ένα πέρα για πέρα εξαιρετικό θέαμα. Ο Χορός είναι Κωνσταντίνος Ρήγος. Αυστηρές κινησιολογικές γραμμές, λαμπερά, ποπ κουστούμια, με έντονα στοιχεία σύγχρονου χορού που προσέδωσαν μία φρεσκάδα στην αριστοφανική κωμωδία. Ο ενθουσιασμός του Ρήγου να παρουσιάσει ένα λαμπερό μουσικοχορευτικό σόου, δημιουργώντας έναν εξαιρετικό Χορό, με ένα αρκετά ιδιαίτερα φορτωμένο σκηνικό, αφήνοντας κάπου την ροή της πλοκής σε δεύτερη μοίρα εντοπίζονται ως οι αδυναμίες, ίσως, της παράστασης πράγμα που εμένα δεν ενόχλησαν καθόλου. Αντιθέτως, το ζητούμενο σε μία καλοκαιρινή παράσταση πέραν της αρτιότητας, της αισθητικής και της υποκριτικής επάρκειας είναι και ο προβληματισμός και η συγκίνηση, πράγμα που πέτυχε ο Ρήγος.
Με έμφυτα τα στοιχεία της επιθεώρησης, τις χιουμοριστικές εμβόλιμες αναφορές στην επικαιρότητα ο Ρήγος καταφέρνει να φέρει το έργο στο σήμερα, να μιλήσει στον θεατή του 2021 εντείνοντας το debate των δύο λαοπλάνων Παφλαγόνα (Κώστας Κόκλας) και Αλλαντοπώλη (Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης), με τον τελευταίο να κερδίζει τις εντυπώσεις. Η μουσική, τα κοστούμια, οι φωτισμοί, η κίνηση, η μουσική διδασκαλία ήταν όλα πολύ σημαντικά στοιχεία της παράστασης, όπως και οι ερμηνείες. Ο ταλαντούχος Κωνσταντίνος Μπιμπής ως κορυφαίος του Χορού ήταν εντυπωσιακός όμως η Στεφανία Γουλιώτη στους δύο μονολόγους της και στην κίνηση ήταν συγκλονιστική. Ο μονόλογος της με την επίκληση όλων των (ανύπαρκτων) Θεών και την προσευχή στον Άνθρωπο και στα Άλογα, με ιδιαίτερη αναφορά στο Θέατρο και τις ιέρειες του Καραμπέτη-Κονιόρδου-Φωτοπούλου και Παξινού θεωρώ ως μία από τις καλύτερες στιγμές της παράστασης. Το κοινό αναμφίβολα κέρδισε ο Κύπριος ηθοποιός ο Στέλιος Ιακωβίδης που ήταν απολαυστικός ως Δήμος ενώ ο Πάνος Μουζουράκης ιδιαίτερα επικοινωνιακός ακολουθώντας τη σκηνοθετική γραμμή φάνηκε να ανταποκρίνεται με επιτυχία στην αποστολή του.
Συνολικά, ο Κωνσταντίνος Ρήγος πέρα από τις όποιες βαθιές φιλολογικές αναλύσεις και την ανάγκη κάποιων για κατάθεση ανανεωτικής θεατρικής και καλλιτεχνικής πρότασης, μας έφερε στο Κούριο μία παράσταση χωρίς καμία έκπτωση αφού όλος ο θίασος όχι μόνο «ίδρωσε» την φανέλα αλλά αντέμειψε το κοινό με ένα μοναδικό θέαμα που θεώρω πως κι ο Αριστοφάνης θα απολάμβανε.
Ιδιαίτερα συγκινητικό το τέλος της παράστασης με την αναφορά στο φεγγάρι το οποίο παρακολουθούσαν και οι θεατές του 424 π.Χ, με την ευχή να συνεχίσουμε να το παρακολουθούμε στο Κούριο για τα επόμενα χιλιάδες χρόνια, με ελληνικό θέατρο.