«Ο χορός με τη σκιά μου», σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι και χορογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου
Η Εθνική Λυρική Σκηνή βρέθηκε για πρώτη φορά στην Κύπρο με την όπερα το 1983. Σήμερα, 38 χρόνια μετά, έφτασε η στιγμή να ταξιδέψει στην Κύπρο και το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για πρώτη φορά, ανοίγοντας τις εκδηλώσεις του προγράμματος του Διεθνούς Φεστιβάλ Λευκωσίας, στον χώρο του Δημοτικού Θεάτρου της πρωτεύουσας, που θα διαρκέσει μέχρι και τις 30 Νοεμβρίου.
Το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής έφτασε στην Κύπρο με την επιτυχημένη της παραγωγή του 2019 «Ο χορός με τη σκιά μου», σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι και χορογραφία του διευθυντή του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Κωνσταντίνου Ρήγου. Πρόκειται για μία παραγωγή στην οποία τέσσερα από τα πιο εμβληματικά έργα του Μάνου Χατζιδάκι που καθόρισαν τόσο την πορεία του συνθέτη όσο και το τοπίο της ελληνικής μουσικής χορογραφήθηκαν από τον Ρήγο και παρουσιάστηκαν σε μια ενιαία παράσταση. Ο Έλληνας χορογράφος εμπνευσμένος από το Χατζιδακικό έργο χρησιμοποιεί τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, τον βορρά, τον νότο, την ανατολή και τη δύση με σκοπό να αναδείξει την ευρύτητα, την απεραντοσύνη και διάχυση του έργου του σπουδαίου Έλληνα συνθέτη στα μήκη και πλάτη της Γης. Μία ευφυής ιδέα που αναδεικνύει την πρόσληψη του έργου του Χατζιδάκι στο σήμερα και τον ακροατή της εποχής μας που αποδεδειγμένα πια ξεπερνά τα σύνορα του ελλαδικού χώρου λαμβάνοντας οικομενική διάσταση. Ο Χατζιδάκις και οι μουσικές του αποτελούν σημείο αναφοράς και κομμάτι του DNA μας. Γνώριμες μουσικές και ήχοι γεγονός που λειτουργεί υποστηρικτικά για την παράσταση από τη μία και από την άλλη όμως αποτελεί ρίσκο η παρουσίαση και μορφοποίησή της σε χορευτικές φιγούρες επί σκηνής.
Ο Κωνσταντίνος Ρήγος λοιπόν έχοντας στην φαρέτρα του ένα πολύ ισχυρό όπλο, τις μουσικές του Χατζιδάκι πέτυχε αρχικά να μην το στρέψει στον εαυτό του. Ο ίδιος προσεγγίζει σε αυτό το επίπεδο το έργο ενός από τους σπουδαίοτερους σύγχρονους συνθέτες με απόλυτο σεβασμό και αφοσίωση, με συνέπειεα και προσοχή στην κάθε λεπτομέρεια σε μία περίοδο δικής του ωριμότητας. Αυτό συμβάλει στην διασαφήνιση και ξεκάθαρη χορογραφική και σκηνοθετική πρόταση που παρουσιάζει με σαφείς αυτοαναφορικές στιγμές τόσο του ίδιου όσο φυσικά και του ανθρώπου Μάνου Χατζιδάκι.
Η χορογραφική δουλειά του στο σύνολό της ισορροπεί ανάμεσα στην τελειότητα του μουσικού χατζιδακικού σύμπαντος και στην αρμονία κινήσεων με τις οποίες ο Ρήγος «έντυσε» την παράσταση την οποία χώρισε σε τέσσερα διαφορετικά δωμάτια, τέσσερεις διαφορετικούς χώρους δράσης, με τέσσερεις κατευθύνσεις που η κάθε μία αποκαλύπτει σημεία αναφορά του έργου του Χατζιδάκι. Κάθε κατεύθυνση και ένα σημείο του ορίζοντα, που καταγράφεται στη σκηνή, αρχίζοντας από τον Βορρά με το έργο του Χατζιδάκι «Ο κύκλος του C.N.S.» που γράφτηκε για τον θάνατο του νεαρού Ισπανού Ετιέν Ραίριχ Μόριτς (1952). Ακολουθεί «Ο καπετάν Μιχάλης» που συμβολίζει τον νότο, με το μεσογειακό, άνυδρο τοπίο, τον άνεμο που πέφτει ερωτικά πάνω στα σώματα, τη μορφή του καζαντζακικού άντρα που έχει μέγεθος μεγαλύτερο από το πραγματικό. Στη συνέχεια μεταφερόμαστε στην ανατολή με το έργο «Το καταραμένο φίδι» που παρουσιάζει τη συνύπαρξη του παλιού με το καινούριο και τέλος το σαφώς σπουδαιότερο κομμάτι της παράστασης, η δύση που μας ταξιδεύει στη δεκαετία του ’60 με το έργο ορόσημο του συνθέτη «Το χαμόγελο της Τζοκόντας».
Η απόλυτη αρμονία του χορευτικού συνόλου, η πειθαρχία και το ταλέντο των χορευτών της παράστασης που απέδωσαν εξαιρετικά τη χορογραφία σε συνάρτηση με τη χορογραφική και σκηνοθετική προσέγγιση του Κωνσταντίνου Ρήγου στάθηκαν αντάξιοι απέναντι στο μεγαλείο του έργου του Χατζιδάκι, αναμετρήθηκαν και κέρδισαν το παρατεταμένο χειροκρότημα του δύσκολου κυπριακού κοινού που όρθιο επευφημούσε τους συντελεστές.
Οι μουσικές του Χατζιδάκι έδεσαν ιδανικά με το όραμα του Κωνσταντίνου Ρήγου να αναδείξει τον συνθέτη και το έργο του μέσα από τον χορό και να μας ταξιδέψει εκεί όπου έφτασαν οι αρμονίες του, στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Στέκομαι ιδιαίτερα στα εντυπωσιακά κοστούμια των Deux Hommes, στο ονειρικό και νοσταλγικό τελευταίο μέρος της παράστασης με τα πιο γνωστά κομμάτια του Χατζιδάκι και το ευρυματικό σκηνικό με τις ιδιαίτερες εναλλαγές. Ιδιαίτερα συγκινητικές οι σαφείς αναφορές στην προσωπικότητα, την ιδεολογία, τα λόγια και τηστάση ζωής του Χατζιδάκι. Ο Κωνσταντίνος Ρήγος μας συγκινεί ολοκληρώνοντας την παράσταση φόρο τιμής στον Χατζιδάκι με ένα αυτοαναφορικό στιγμιότυπο με το ίδιο να φοράει ξανά έπειτα από πολλά χρόνια τα χορευτικά του παπούτσια και να μας χαρίζει ένα τανγκό στο τελευταίο κομμάτι «Χορός με τη σκιά μου». Γυρίζοντας προς το παρασκήνιο ο Ρήγο σηκώνει τα χέρια και με συμβολικό τρόπο δίνει τη σκυτάλη στη νέα γενιά χορευτών. Μία πολύ όμορφη, δική του στιγμή που έγινε και δική μας αγαλλιάζοντας τις ψυχές μας, γεμίζοντάς τις συναισθήματα περίσσια και ομορφιά χατζιδακική.